card

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်မှာ ကဒ်နဲ့ ငွေပေးချေတာဟာ လူတိုင်းအတွက် အဆင်ပြေလွယ်ကူစေပါတယ်။ ငွေသားအထပ်လိုက်၊ အထုပ်လိုက်ပိုက်ပြီး စျေးဝယ်ရတဲ့ဒုက္ခကနေလည်း ကင်းဝေးသွားစေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ကဒ်ဖြင့်ငွေပေးချေမှုစနစ်တစ်ခုလုံး လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက်၊ ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ဖို့အတွက် ပေးရမယ့် တန်ကြေး (Fee) တွေလည်း ရှိပါတယ်။ နည်းပညာပေါ် အခြေခံတည်ဆောက်ထားတာမို့ ဝန်ဆောင်မှုပေးရတဲ့ issuer တွေ၊ acquirer တွေ၊ service provider တွေနဲ့ card network တွေဘက်မှာ ကုန်ကျစရိတ်တွေရှိနေပြီး system တွေ လည်ပတ်နိုင်ဖို့အတွက် fee တွေ ကောက်ခံကြရပါတယ်။ အဲ့ဒီ fee တွေ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်လဲ၊ ဘယ်သူတွေက ဘယ်လို ပေးဆောင်ရလဲဆိုတာကို နားလည်ထားရင် card payment ecosystem အကြောင်း ပိုပြီး သဘောပေါက်လာမှာပါ။ Photo Credit:

ကဒ်နဲ့ ငွေပေးချေတာဟာ နေရာတော်တော်များများမှာ အလွယ်တကူ အသုံးပြုနိုင်လာပြီး ငွေပေးချေမှုကို လွယ်ကူစေပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တခါတလေမှာ ပြဿနာတွေတည်း ဖြစ်ပေါ်လာတတ်ပါတယ်။ အွန်လိုင်းမှာ စျေးဝယ်ထားတာ အိမ်ကို ပစ္စည်းမရောက်လာတာ၊ စတိုးဆိုင်မှာ စျေးဝယ်တာ အမှန်တကယ် ကျသင့်ငွေထက် ကိုယ့်ရဲ့ကဒ်ထဲက ငွေပိုဖြတ်သွားတာ၊ ATM မှာ ငွေထုတ်တာ စက်ထဲက ငွေမထွက်လာဘဲ အကောင့်ထဲက ငွေဖြတ်သွားတာမျိုးတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုအခါမှာ “အငြင်းပွားခြင်း” (Dispute) နဲ့ “ငွေပြန်တောင်းခြင်း” (Chargeback) ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေက ကဒ်အသုံးပြုသူတွေကို ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ Dispute ဆိုတာ ကဒ်ကိုင်ဆောင်သူက သူတို့ရဲ့ အကောင့်ထဲက ငွေပေးချေမှုတစ်ခုကို သူတို့မသိပါ၊ အသုံးမပြုထားပါ၊ သို့မဟုတ် ကဒ်ထဲကနေ မှားယွင်းတဲ့ ငွေပမာဏ ဖြတ်သွားပါတယ်၊ သို့မဟုတ် ‌ငွေပေးချေပြီးသော်လည်း ရယူလိုတဲ့

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်မှာ ငွေပေးချေမှုကဒ်တွေဟာ နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာပြီး ဆိုင်တွေမှာ၊ အွန်လိုင်းမှာ၊ ATM စက်တွေမှာ အသုံးပြုနေကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒီကဒ်တွေရဲ့ အချက်အလက်တွေ ပေါက်ကြားတာ၊ ခိုးယူခံရတာမျိုး ဖြစ်လာနိုင်တာမို့ လုံခြုံရေးက အဓိက စိုးရိမ်စရာတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ဒီဆောင်းပါးမှာတော့ ငွေပေးချေမှု လုံခြုံရေးအကြောင်းနဲ့ ကဒ်အချက်အလက်တွေကို ဘယ်လို ကာကွယ်မလဲဆိုတာကို ပြောပြပေးပါမယ်။ ငွေပေးချေမှု လုံခြုံရေး (Payment Security) ဆိုတာ ကဒ်ကိုင်ဆောင်သူရဲ့ အချက်အလက် (ကဒ်နံပါတ်၊ CVV၊ PIN စတဲ့ ဒေတာ) တွေ ခိုးယူမှု၊ လိမ်လည်မှု (Scam)နဲ့ အလွဲသုံးမှု (Fraud) တွေကနေ ကာကွယ်ဖို့ အသုံးပြုတဲ့ နည်းလမ်းတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ နည်းပညာပိုင်း နည်းစနစ်ပိုင်းတွေ၊ ဘဏ်တွေရဲ့ မူဝါဒတွေ၊

ဒစ်ဂျစ်တယ်ခေတ်မှာ ကဒ်နဲ့ ငွေပေးချေတာဟာ နေ့စဉ်ဘဝရဲ့ အရေးပါတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခု ဖြစ်လာပါတယ်။ ATM မှာ ၊ Supermarket က POS စက်မှာ ၊ အွန်လိုင်း E-commerce ပလက်ဖောင်းတွေမှာ ကဒ်နဲ့ငွေချေတဲ့အခါ နောက်ကွယ်မှာ ဘယ်လို လုပ်ငန်းစဉ်တွေ လည်ပတ်နေလဲဆိုတာကို သိထားရင် ဒီစနစ်ရဲ့ အလုပ်လုပ်ပုံကို ပိုနားလည်လာမှာပါ။ အဆင့် ၁။ ။ ကဒ်ကိုင်ဆောင်သူက ATM၊ POS စက် ဒါမှမဟုတ် E-commerce ပလက်ဖောင်းတွေမှာ ငွေပေးချေမှု စတင်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ကဒ်ကိုင်ဆောင်သူက သူတို့ရဲ့ ကဒ်ကို အသုံးပြုပြီး ငွေပေးချေဖို့ လုပ်တဲ့အခါ ဒီလုပ်ငန်းစဉ် စတင်ပါတယ်။ ATM မှာဆိုရင် ကဒ်ကို စက်ထဲ ထည့်ပြီး PIN ရိုက်ပြီး